تاثیر چینش کلاس به‌صورت مشارکتی و پلکانی بر یادگیری

شاید تا مدت‌زمان طولانی این تصور وجود داشت که در فضاهای داخلی محیط‌های یادگیری (به‌ویژه برای بچه‌ها) باید از ایجاد اختلاف سطح پرهیز کرد اما امروزه در طراحی داخلی مدارس، بالا و پایین‌رفتن به‌عنوان یک شاخصه مؤثر بر کیفیت یادگیری مطرح است. ازاین‌رو استفاده از پلکان و اختلاف سطح می‌تواند در این زمینه موردنظر باشد.

مهم‌ترین تحول در فضاهای آموزشی، شکستن خط نگاه معلم و دانش‌آموزان و ایجاد فضا برای تعامل دانش‌آموزان با یکدیگر است. بدین منظور اساساً ردیف‌های خطی، مغایر با روحیات دانش‌آموزان شناخته می‌شود. در کلاس‌های سنتی که صندلی‌های دانش‌آموزان در ردیف‌های منظم و پشت‌سرهم چیده می‌شود و میز معلم در جلوی کلاس قرار می‌گیرد، تمام توجه به معلم متمرکز می‌شود و ارتباط میان دانش‌آموزان اندک است.

این نظم و ترتیب هنگامی که معلم درسی را برای همة کلاس ارائه می‌دهد، ممکن است بسیار مطلوب باشد، اما یادگیری از هم‌کلاسی‌ها و کارگروهی را غیرممکن می‌سازد. دانش‌آموزان ردیف آخر کلاس، در فاصلة زیادی از معلم قرار دارند و به‌احتمال زیاد آسان هستند که مشکلات انضباطی و بی‌نظمی را ایجاد می‌کنند. در برخی از کلاس‌ها صندلی‌ها دور میزها چیده می‌شود و میز معلم در حاشیه قرار می‌گیرد که این نوع آرایش در کلاس‌های علوم‌تجربی به شکل یو (U) سازماندهی شود، دانش‌آموزان با یکدیگر بکار گرفته می‌شود. اگر امکانات کلاس به صورتی باشد که آرایش دانش‌آموزان به شکل دایره باشد می‌توانند با معلم ارتباط متقابل برقرار کنند.

در این صورت، معلم جزئی از دانش‌آموزان محسوب شده و می‌تواند علاوه بر تدریس، به راهنمایی و هدایت بحث‌های جمعی دانش‌آموزان نیز بپردازد. درهرحال هنگام بررسی طرز چیدن صندلی‌ها در کلاس، توجه به همة دانش‌آموزان، شایان اهمیت است. یکی از نیازهای اساسی کودکان این است که موردتوجه دبیران قرار گیرند و چنانچه فضای فیزیکی کلاس مشوق ایجاد این احساس در دانش‌آموزان باشد، بدون تردید از میزان مسائل و مشکلات انضباطی نیز به طور چشمگیری کاسته خواهد شد