اقدامات لازم جهت افزایش بهره وری تولید گندم در کشور

سالانه ظرفیت تولید 32 میلیون تن گندم در کشور با حفظ سطح زیرکشت کنونی وجود دارد اما رسیدن به این هدف نیازمند اقداماتی همه جانبه توسط متولیان امر، حلقه های میانی، گروه های مردمی و جهادی، کشاورزان و متخصصان دانشگاهی و… است. در ادامه بخشی از این اقدامات را ذکر خواهیم کرد.

تولید و جمع آوری دانش نوین کشاورزی در حوزه بهره وری تولید گندم 

بخش زیادی از دانش مورد نیاز در جهت افزایش بهره وری مزارع گندم در کشور تولید شده است که نیازمند بازنگری و جمع آوری منسجم به منظور ارائه به کشاورزان است.

رساندن دانش تولید شده به صورت دقیق و قابل فهم به کشاورزان

متاسفانه دانش های تولید شده متناسب با ادبیات کشاورزان فرآوری نشده است لذا برای کشاورزان قابل فهم نیست و این دانش ها را در فرایند کاشت، داشت و برداشت خود اعمال نمی کنند. از این رو نیاز است دانش های تولید شده در جهت افزایش بهره وری گندم اولا به صورت قابل فهم و دقیق فرآوری شود و ثانیا کشاورزان نسبت به آنها توجیه با استفاده از ادبیات ساده و روان توجیه شوند.

اعتمادسازی در میان کشاورزان به منظور اجرای عوامل افزایش بهره وری کشاورزان

معمولا سبک کشت و کار سنتی خود را به سختی ترaک می کنند چراکه تغییر آن ریسک زیادی برای کشاورز به همراه دارد. بنابراین می بایست اعتماد کشاورزان را با استفاده از ابزار های گوناگون همچون تضمین خسارت، مرتفع ساخت تا کشاورزان به سبک نوین کشت اعتماد نمایند.

الگوسازی کشاورزان نمونه که دارای بهره وری بالا در تولید گندم بوده اند

یکی از راه های اعتماد سازی کشاورزان به منظور پیاده سازی سبک جدید کشت، نشان دادن الگوهای موفق که با استفاده از روش های نوین کشت توانسته اند رکورد دار تولید گندم در کشور باشند.

تامین به موقع و به اندازه کود مورد نیاز کشاورزان

یکی از مشکلات کشاورزان و یکی از دلایل پایین بودن بهره وری تولید گندم در کشور عدم تامین به موقع کود برای کشاورزان است که می بایست به موقع و به اندازه برای آنها تامین شود. مسئولیت تامین کود را شرکت خدماتی حمایتی کشاورزی بر عهده دارد.

تامین بذر مناسب و با قیمت مقرون به صرفه برای کشاورزان در کشت سنتی

کشاورزان معمولا از گندم هایی که برداشت کرده اند به عنوان بذر استفاده می کنند درحالی که با ادامه این فرایند بذر بعد از چند سال ضعیف می شود و بهره وری مطلوب را ندارد و از طرفی بذر های اصلاح شده می توانند تا 30 درصد افزایش بهره وری را به دنبال داشته باشند. اما مشکل دیگر در حوزه بذر، گران بودن بذرهای اصلاح شده و عدم دسترسی کشاورزان به آن است.

تامین ماشین آلات سبک و سنگین کشاورزی

متاسفانه هنوز در برخی مناطق کشور کشاورزی بدون استفاده از تجهیزات و ماشین آلات مدرن استفاده می شود که به میزان قابل توجهی بهره وری تولید گندم را کاهش داده است. بخشی از ماشین آلات همچون تراکتور به اندازه کافی در کشور موجود است اما استفاده بهینه از آن به عمل نمی آید اما بخشی دیگر همچون کمباین های سنگین در کشور بسیار محدود است چراکه اولا قیمت آنها بسیار زیاد است و ثانیا تولید و واردات انجام شده به اندازه کافی نیست.

ایجاد شبکه تامین ماشین آلات کشاورزی با استفاده ظرفیت موجود

همانگونه که ذکر شد یکی از مشکلات بخش مکانیزاسیون کشاورزی، عدم استفاده بهینه از ماشین آلات است به گونه ای که بعضا مالکان این ماشین آلات فقط زمین های محدود خود را پشتیبانی می کنند و در دیگر روز های سال ماشین بدون استفاده باقی می ماند. درحالی که همین ماشین می تواند بخش زیادی از مشکلات مکانیزاسیون منطقه را برطرف نماید. به بیان ساده تر یعنی نیاز نیست هر کشاورز یک ماشین داشته باشد بلکه یک ماشین می تواند نیاز یک منطقه را تامین نماید.

قیمت گذاری منصفانه و تسویه به موقع با کشاورزانی که گندم را به دولت فروخته اند

از آنجایی که امرار معاش سالانه کشاورزان با درآمد حاصل از فروش محصولات است و از طرفی شغل دیگری برای درآمدزایی ندارند بنابراین تاخیر در تسویه می تواند خسارات جبران ناپذیری را به کشاورزان وارد کند. بنابراین به منظور ایجاد انگیزه جهت اشتغال به کشاورزی و تولید گندم برای کشور می بایست اولا گندم را با قیمت منصفانه و مناسب از کشاورز خریداری کرد ثانیا در موعد مقرر با کشاورزان تسویه شود. اگر این دو اقدام انجام نشود ممکن است کشاورزان به مشاغل دیگر یا به کاشت محصولات دیگر بپردازند.

ایجاد انگیزه با پرداخت پاداش بهره وری به کشاورزانی که نسبت به سال گذشته افزایش تولید گندم داشته اند

کشاورزان انگیزه کافی انجام اقدامات لازم جهت افزایش بهره وری را ندارند چراکه به طور مثال در یک زمین پنج هکتاری اگر 0.5 تن درهکتار افزایش بهره وری اتفاق بیفتد یعنی کشاورز مجموعا 2.5 تن بیشتر برداشت کرده است که تفاوت قیمتی زیادی به تناسب هزینه اقداماتی که به‌منظور افزایش بهره‌وری انجام داده است، حاصل نخواهد شد. بنابراین علاوه بر افزایش درآمد باید مشوق‌های دیگری نیز برای کشاورز در نظر گرفته شود.