چالش کمبود تولید ماشین آلات کشاورزی، بالاخص تراکتور چیست؟

امکان پاسخدهی به ۹۰ درصد نیاز کشور در حوزه ماشین آلات کشاورزی در داخل کشور

ابوذر جمشیدوند، مدیرکل دفتر ماشین آلات کشاورزی ساختمانی و معدنی وزارت صمت در هم‌نورد هفتم مطرح کرد :

در حوزهٔ تولید ماشین‌آلات کشاورزی به طور خاص در حوزه تراکتور در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ یک رشد حدود ۴۰ درصدی داشتیم.
در حوزه تولید کمباین برنج نيز اتفاق بزرگی رقم خورد و رشد ما نزدیک به ۱۸۰ درصد بود. در مجموعه‌های دیگر هم به همین شیوه وقتی که نگاه می‌کنیم در یک جاهایی متناسب با نیاز بازار و سیاست‌گذاری‌هایی که انجام شد، و مدیریت‌هایی که مجموعه‌های خصوصی رقم زدند اتفاقات خیلی خوبی رقم زده شد.
مجموعه مکانیزاسیون نیز با تیم مدیریتی که الان مستقر هستند بسیار جدی پیگیری می‌کنند و دغدغه‌مند موضوعات جلو می‌رود.
در کمباین غلات هم رشد ۸ماهه امسال نسبت به مشابه سال قبل نزدیک به ۱۰۱ درصد بود. ما هم توانستیم در این حوزه با اعطای تسهیلات این روند را رشد دهیم و وزارت جهاد هم توانست این حوزه را مدیریت کند.
چند موضوع به نظرم باید در نظر گرفته شود. در کشور ظرفیت خالی چشمگیری در تولید ماشین‌آلات کشاورزی به وجود آمده ما هم در چند سال بعد از انقلاب هم اتفاقات خیلی خوبی در این حوزه افتاد و ما نگاه می‌کنیم که تقریباً خیلی از نیازهای ادوات کشاورزی را در کشور می‌توانیم تولید کنیم و این یک واقعیتی است که ظرفیت بسیار خوبی در کشور به وجود آمده و امکان پاسخگویی به این نیاز وجود دارد، فناوری و دانش تولید آن را نیز داریم گرچه نیاز به به‌روزرسانی داریم.
آیا ظرفیت تولید و امکان رشد آن هست؟
قطعاً بله کشور منابع اولیه، امکانات و خطوط تولید خوبی دارد. به هر دلیلی نتوانستیم مطابق با نیاز تولید کنیم راه واردات باز است درصورتی‌که احراز شود نیاز به واردات داریم این امر قطعاً با همکاری وزارت جهاد کشاورزی میسر است. ما در موضوع تأمین ماشین‌آلات کشاورزی چالشی نداریم و اگر واقعاً درست برای آن برنامه‌ریزی‌شده باشد و از همه مهم‌تر برای آن تسهیلات مناسبی دیده شود ما برای تأمین آن مشکلی نداریم.
ما نیاز موجود کشور را از وزارت جهاد و مرکز توسعه مکانیزاسیون گرفتیم. چند نکته وجود دارد که اینها قابل‌تأمل است. یکی موضوع اقتصاد حوزه کشاورزی است و تسهیلاتی که باید در این حوزه داده شود. صف طولانی که در این چند سال شکل‌گرفته قریب به‌اتفاق آن موضوع تسهیلات است. وقتی نگاه می‌کنیم در این حوزه به طور محسوس‌تری رویکرد استفاده از تسهیلات هست.
میزان خرید از خیلی از مجموعه‌های ما به‌شدت پایین آمده و وقتی به موضوع تسهیلات، تشویقات و اقتصاد حوزه کشاورزی، نگاه می‌کنیم ناشی از یک اتفاق نامناسب در فضای اقتصاد کشور است. علاوه بر حوزه تراکتورسازی که حجم بالایی از بازار را پوشش می‌دهد. ما ۶ مجموعه دیگر داریم که در حوزه تولید کار می‌کنند. اما چون قیمت آنها به‌خاطر فناوری، نوع محصولات و فرایند تولیدشان کمی نسبت به تراکتورسازی بالاتر است. البته به دلیل دامنه تولید تراکتورسازی قیمت آن پایین تر از مجموعه‌های دیگر است.
ما برنامه‌ریزی کردیم از آماری که امسال وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان نیاز کشور به ما اعلام کرده‌اند که حدود ۵۲ هزار دستگاه است ۴۰ هزار تراکتور را تراکتورسازی تولید کند.
چرا اقبال به سمت خرید از تراکتورسازی بالاست؟
چون قیمت آن مناسب‌تر و همچنین ضریب تولید آن بیشتر است و هم در آن حوزه بیشتر فعالیت می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده این است واکنش نسبت به قیمت موضوع مهمی است. حل این چالش فقط با واردات حل نمی‌شود چرا که قیمت تمام شده ماشین‌آلات کشاورزی قطعاً برای کشاورز مهم است.
کجا باید به دنبال حل مسئله بود؟
ما جای دیگر باید دنبال حل مسئله بگردیم مسئله حل آن صرفاً در بحث تولید و عرضه نیست. بلکه در بحث موضوعات اقتصادی مانند جریان نقدینگی و حوزه تسهیلات باید به‌دنبال حل مسئله بود.
ما می‌توانیم همین مجموعه‌هایی که در کشور به‌عنوان تولیدکننده ماشین‌آلات كشاورزی داریم فعال‌تر کنیم. ما متناسب با نیاز و خریدی که صورت‌گرفته در سال گذشته حدود ۳۲ هزار دستگاه بود و امسال هم جریان تولیدمان نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد رشد داشته.
در حوزه تراکتور ما تعدادی که تولید کردیم بر مبنای عملکرد ۸ماهه امسال نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد است ظرفیت تولید ۸ماهه ۲۳۵۰۰ دستگاه در حوزه تراکتور بوده که تا آبان‌ماه امسال ۲۳۲۶۷ دستگاه تولید داشتیم. کمباین برنج هم تا الان نیازی که به ما اعلام کردند ۱۵۰۰ دستگاه بوده و تولید ما نیز ۱۴۰۸ عدد است. البته نیازی هم که به ما اعلام می‌شود باید پشتوانه آن ثبت خرید باشد. ما در حوزه کمباین غلات که اتفاق خیلی خوبی افتاده تا الان هم ۵۰۱ دستگاه تحویل داده شده.
به نظر شما مشکل کمبود ماشین‌آلات کشاورزی، بالاخص تراکتور صادرات است؟مشكل، صادرات ماشین‌آلات كشاورزی نيست. در مسئله صادرات رویکردمان این است که برای تأمین عرضه، رشد تولید و رشد کیفیت مجموعه‌هایی که امکان صادرات دارند، بخش صادرات فعال شود. صادرات باعث می‌شود که با کشورهای دیگر امکان ارتقای دانش فنی و فناوری را داشته باشیم و فکر نمی‌کنم در این حوزه دچار چالش جدی باشیم.
مشکل اصلی کمبود تولید نسبت به اعلام نیاز توسط مرکز توسعه مکانیزاسیون چیست؟الان ۹۰ درصد ظرفیت داریم که نیاز کشور را در داخل پاسخگو باشیم؛ اما اگر تقاضا مطابق با نیاز سفارش‌گذاری شود ما امکان پاسخ را داریم. مشکل ما در حوزه اختلاف میزان تقاضا و نیاز کشور است.